Bronisław Piłsudski – niezwykły brat Marszałka

Przypadająca 2 listopada 2016 roku 150. rocznica urodzin Bronisława Piłsudskiego jest doskonałą okazją, aby przypomnieć tego niezwykłego człowieka – wybitnego naukowca, badacza i muzealnika. Zapraszamy na wystawę „Bronisław Piłsudski – niezwykły brat Marszałka”.

Za udział w spisku mającym na celu zamach na cara Aleksandra III Bronisław Piłsudski skazany został przez władze rosyjskie na karę śmierci, zamienioną później na 15 lat katorgi. Przebywając na zesłaniu na Sachalinie – wyspie na Oceanie Spokojnym zwanej Wyspą Katorżników – zainteresował się kulturą rdzennej ludności. Jako naukowiec samouk badał życie, język, obyczaje i tradycje ginących plemion – Ajnów, Niwchów i Oroków. Dzięki jego pracy można było stworzyć podstawę ważnych badań etnologicznych i językowych.

Przebywając z przerwami w Zakopanem (w latach 1906-1914), zaangażował się w prowadzenie badań nad folklorem Podtatrza. W tym celu powołał Sekcję Ludoznawczą przy Towarzystwie Tatrzańskim (1911 r.). Wniósł również wkład w rozwój Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem. Juliusz Zborowski, wieloletni dyrektor tej placówki, widział w Bronisławie Piłsudskim pierwszego na Podhalu nowoczesnego etnografa, wybitnego muzealnika i pioniera badań etnograficznych prowadzonych na Podhalu i dla Podhala.
Dorobek naukowy Bronisława Piłsudskiego cenią naukowcy na całym świecie, organizowane były międzynarodowe sesje naukowe poświęcone jego dokonaniom.

Od 1998 roku wydawana jest edycja Dzieł zebranych Bronisława Piłsudskiego pod redakcją naukową profesora Alfreda F. Majewicza.
Na Sachalinie, w Rosji i na Hokkaido stanęły upamiętniające go pomniki, a w gmachu Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie wisi poświęcona mu tablica. Ma symboliczną mogiłę na Starym Cmentarzu w Zakopanem (jego grób znajduje się na cmentarzu Montmorency pod Paryżem).
Mimo wielkich zasług dla światowej nauki Bronisław Piłsudski znany jest niewielkiemu gronu specjalistów i pasjonatów. W Polsce nazwisko Piłsudski kojarzy się wyłącznie z jego młodszym bratem Józefem, pierwszym Marszałkiem Polski.

Na wystawie w Muzeum Tatrzańskim prezentujemy trzy bloki tematyczne:
– Kolekcja etnograficzna Bronisława Piłsudskiego w Muzeum Tatrzańskim
– Wśród Ajnów
– Zakopiańskie lata Bronisława Piłsudskiego (1906-1914)
Zwiedzający mogą zobaczyć portret Adomasa Varnasa Bronisław Piłsudski „Król Ajnów” z 1912 roku (odnaleziony w 2015 r. po wielu latach poszukiwań), strój ajnuski, fotografie, dokumenty rękopiśmienne, nagrania, materiał filmowy – w tym dokumenty do tej pory nie publikowane.

Honorowy Patronat: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda
Mecenas wystawy: Polskie Koleje Linowe S.A.
Partner wystawy: Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku
Kurator wystawy: Lesław Dall
Koordynator: Danuta Janusz
Projekt plastyczny wystawy: Ewa Dyakowska-Berbeka, Stanisław Berbeka
Koncepcja prezentacji kolekcji ludoznawczej Bronisława Piłsudskiego ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego: Anna Kozak, współpraca Anna Wójciak
Opracowanie fotograficzne: Rafał Jabłoński-Zelek
Teksty: Lesław Dall, Anna Kozak