Kalendarium T. Chałubińskiego

Dnia 29 grudnia 1820 roku rodzi się Radomiu. Dnia 31 XII 1820 zostaje ochrzczony w kościele Św. Jana w Radomiu, otrzymując imię Tytus Aureliusz.

Tytus przebywa w Chociwku, majątku rodzinnym Wnorowskich do 1830 roku.

4 października 1830 roku, umiera ojciec Tytusa, Szymon Chałubiński.

Pobyt w Chociwku pod opieką matki i babki do 1833 roku.

Tytus rozpoczyna naukę w IV klasie Gimnazjum Gubernialnego w Radomiu, pozostaje w nim do ukończenia szkoły średniej(1838r).

Dnia 18 lipca 1838 Tytus Chałubiński otrzymuje świadectwo ukończenia VII klasy gimnazjum oraz rocznego kursu (kl. VIII) dla wstępujących na wyższe studia.

Tytus Chałubiński rozpoczyna studia w Wilnie na wydziale lekarskim Akademii Medyko-Chirurgicznej do jej zawieszenia w 1940 roku. Szczególnie poświęca się studiom botanicznym pod kierunkiem prof. Stanisława Batysa Gorskiego.

Po zwieszeniu działalności uczelnie w Wilnie, Tytusa Chałubiński jedzie do Dorpatu, gdzie zapisuje się na studia lekarskie. Poprzez Kazimierza Krzywieckiego poznaje pannę Antoninę Wildę, córkę sędziego uniwersyteckiego. Tytus oświadcza się Antoninie, po czym wyjeżdża na wakacje do Chociwka.

Pobyt w Dorpacie. Chałubiński porzuca Wydział Lekarski i studiuje botanikę pod kierunkiem prof. Aleksandra Bungego.

W 1841 roku ukazuje się pierwsza praca Tytusa Chałubińskiego pod tytułem „Kilka uwag nad dziełem „Zasady botaniki i fizjologii roślinnej ułożone według dzieła A. Richarda przez S.Pisulewskiego, mag. Fil.”, Warszawa 1840.

Chałubiński uzyskuje tytuł kandydata nauk przyrodniczych na podstawie rozprawy „Historyczny przegląd mniemań o płciowości i sposobie zapładniania się u roślin. Następnie wyjeżdża do Wurzburga w celu ukończenia studiów lekarskich. Również na tej uczelni kontynuuje studia botaniczne pod kierunkiem prof. Augusta Schenka.

Na łamach „Biblioteki Warszawskiej” ukazuje się polska wersja rozprawy dyplomowej złożonej w Dorparcie. (1843, t. II, s. 528-563).

Na podstawie rozprawy Ueber den Harn in physiologischer und pathologischer Hinsicht, Wurzburg 1844, Chałubiński uzyskuje stopień doktora medycyny i chirurgii.

W lutym przedkłada prof. Augustowi Schenkowi rozprawę botaniczną pod tytułem „Zur Entwicklungsgeschichte der Spaltoffnungen, która nie została opublikowana.

Chałubiński, przyjeżdża do Warszawy, ale już 17 lipca wyjeżdża do Austrii, Niemiec i Francji. W październiku powraca do Warszawy i mieszka w celi popijarskiej, zajmując się tłumaczeniem dzieł przyrodniczych. Dzięki poparciu dra Malcza rozpoczyna pracę w Szpitalu Ewangelickim pod kierunkiem dra Ferdynanda Dworzaczka.

W styczniu Królewskie Towarzystwo Botaniczne w Ratyzbonie mianuje go swoim członkiem.

2 czerwca Chałubiński składa przepisowe egzaminy przed Radą Lekarską w Warszawie i uzyskuje przez nią potwierdzenie stopnie doktora oraz prawo praktyki lekarskiej. Na łamach „Biblioteki Warszawskiej” publikuje artykuł pt. „Rzut oka na dzieje botaniki i na stosunek jej do innych umiejętności przyrodzonych”

Po ustąpieniu dra Ferdynanda Dworzaczka Chałubiński obejmuje obowiązki naczelnego lekarza Szpitala Ewangelickiego w Warszawie. Warszawskie Towarzystwo Lekarskie powołuje go na swego członka. Drukuje prace w Pamiętniku Tow. Lek. Warsz. i wygłasza rozprawy na zebraniach Towarzystwa.

Poślubia Antoninę Kozłowską, córkę Hipolita. Bierze udział w powstaniu węgierskim jako lekarz ambulansu. Utrzymuje kontakt ze spiskowcami, za który zostaje skazany na dozór policyjny.

Dnia 6 września, Tytusowi Chałubińskiemu rodzi się syn, Franciszek. W druku ukazuje się tłumaczenie Tytusa Chałubińskiego, podręcznika pod tytułem „Wykład początków botaniki” Warszawa.

Tytus Chałubiński zostaje wybrany na sekretarza Warszawskiego Towarzystwa Lekarskiego. W roku tym Warszawę nawiedza epidemia cholery, z która w sposób czynny walczy Chałubiński.

W maju umiera żona Tytusa, Antonia. Chałubiński urządza w domu pracownie chemiczną, która staje się ośrodkiem spotkań młodych naukowców warszawskich. Udział w nich biorą Jerzy Aleksandrowicz, Karol Jurkiewicz, Stanisław Przystański, Ludwik i Jakub Natansonowie.

Wchodzi w skład redakcji czasopisma naukowego „Pamiętnika Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego”. Otrzymuje nominację na członka Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności.

W towarzystwie dra Kryszki i innych lekarzy udaje się w podróż naukową do Niemiec, Francji i Anglii. Zwiedza kliniki Londynu. W marcu Chałubiński pozostaje pod dozorem policji oskarżony o kontakty ze spiskowcami roku 1848.

W roku tym następuje nasilenie cholery w Warszawie, a Tytus ponownie bierze czynny udział w jej zwalczaniu.

29 maja we Wrocławiu poślubia Anna Magdalenę Leszczyńską.

Wakacje spędza w Szczawnicy, gdzie praktykuje. Odbywa wycieczki w Tatry z Alexandrowiczem i Jurkiewiczem. Inspektor służby zdrowia prosi Chałubińskiego o zwiedzenia Zakładu Wód Mineralnych w Ciechocinku.

Książę Konstanty dziękuje Chałubińskiemu za pomoc udzieloną chorym w czasie epidemii cholery w 1852 roku. Dyrekcja Ubezpieczeń na życie prosi Chałubińskiego o przyjęcie stanowiska lekarza opiniującego i wydającego świadczenia zdrowia. Ze względu na nadmiar obowiązków Chałubiński rezygnuje z redagowania „Pam. Tow. Lek. Warsz”.

Nakładem Natansona w drukarni J. Jaworskiego ukazuje się praca, której współautorem jest Chałubiński, pt: „Projekt do słownictwa chemicznego”.

Tytus Chałubiński zostaje mianowany członkiem honorowym przy Wydziale Lekarskim.

Nominacja na stanowisko lekarza naczelnego Szpitala Ewangelickiego w Warszawie.

Tytus Chałubiński otrzymuje nominację na bezpłatne stanowisko ordynującego lekarza w Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie.

Zwolnienie z obowiązków naczelnego lekarza Szpitala Ewangelickiego. 4 czerwca 1857 ukaz carski zatwierdza otwarcie Akademii Medyko Chirurgicznej w Warszawie. Dnia 28 czerwca umierają rodzicie żony Tytusa, Anny. W roku tym umierają na krztusiec ich dzieci. Wakacje w tym roku Tytus spędza w Szczawnicy i na wycieczkach w Tatry.

Dnia 28 maja rodzi się córka Jadwiga. Ignacy Baranowski zgłasza się do prof. Chałubińskiego na praktykę w Szpitalu Dzieciątka Jezus.

Tytus Chałubiński zostaje powołany na Katedrę Terapii Szczegółowej Akademii Medyko Chirurgicznej w Warszawie. 20. Lipca 1859 roku zostaje powołany na stanowisko p. o. profesora zwyczajnego przy tej katedrze i Klinice Terapeutycznej Akademii. W roku tym dużo podróżuje, w tym w Pireneje, Eaux-Bonnes, Bayonne, Biarritz, Pau.

15 października pierwszy wykład Chałubińskiego na katedrze.

2 sierpnia, rodzi się syn Ludwik.

23 października następuje otwarcie Kliniki Akademii Medyko Chirurgicznej w Warszawie.

Na łamach „Tygodnika Lekarskiego”, XIV: 1860 w numerze 13. z dnia 29 marca oraz numerze 14 z dnia 4 kwietnia, ukazuje się artykuł Chałubińskiego pt: Wstęp do patalogii i terapii szczegółowej. Następnie w numerze 24 z dnia 14 czerwca i numerze 29 z dnia 19 lipca ukazuje się drukiem pierwszy wykład Chałubińskiego w Akademii Medyko-Chirurgicznej pt: Wykład patologii i terapii szczegółowej w C.K. Akademii Lekarskiej.

26 lutego Chałubiński bierze udział w naradzie w Hotelu Europejskim w cukierni Contiego w związku z manifestacją narodową 25 lutego 1861 roku, na posiedzeniu zostaje wybrany do ułożenia listu do władz rosyjskich.

27 lutego Chałubiński wchodzi w skład Delegacji Miasta.

Wakacje spędza za granicą. Wspólnie z Józefem Korzeniowskim, Chałubiński pracuje nad reformą szkolnictwa średniego.

18 września Chałubiński zostaje mianowany członkiem Tymczasowej Rady Wychowania.

Po raz pierwszy Chałubiński przedstawia projekt wprowadzania nauk przyrodniczych do programów szkół elementarnych.

Rada Miejska miasta Warszawy powołuje Komitet do Spraw Szkolnych, w którym zasiada Chałubiński.

23 lipca Dyrektor Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego powołuje Chałubińskiego na członka delegacji dla przygotowania wniosków w sprawie organizacji Ogrody Botanicznego w Warszawie.

5 sierpnia Chałubiński zostaje stałym członkiem Rady Wychowania działającej przy Kom. Rząd. Wyzn. Rel. i Ośw. Publ.

6 października następuje otwarcie Wydziału Medycznego Szkoły Głównej Warszawskiej.

27 października 1862 roku obejmuje funkcje członka i prezydenta Rady Nadzorczej Ogrodu Botanicznego w Warszawie, pełni te funkcję do 21 stycznia 1864 roku.

25 listopada następuje uroczyste otwarcie Szkoły Głównej Warszawskiej.

Chałubiński zostaje członkiem Komisji do oceniani „książek elementarnych”. Udział w Komisji do sprawdzenia położenia aresztowanych w Cytadeli Aleksandryjskiej. Zostaje członkiem Sekcji Stałej , Komitetu do spraw rewizji ustawy i organizacji służby cywilnej w Królestwie. Chałubiński zostaje mianowany honorowym członkiem Towarzystwa Lekarzy Podolskich.

Chałubiński mianowany profesorem zwyczajnym Szkoły Głównej na Katedrze patologii i terapii szczegółowej oraz kierownikiem Kliniki Terapeutycznej przy Szpitalu Dzieciątka Jezus. Spotkanie w Warszawie Antoniny z Wildów Krzywieckiej, żony Kazimierza Krzywieckiego.

Wybucha powstanie styczniowe. Rada Administracyjna Królestwa Polskiego powołuje Chałubińskiego na członka Rady Głównej Opiekuńczej Zakładów Dobroczynności. W marcu, Rada Miejska podaje się do dymisji.

Czerwiec – Tytus Chałubiński zostaje aresztowany i osadzony w więzieniu na Pawiaku w Warszawie. Pod koniec roku zostaje uwolniony, po czym wyjeżdża do Paryża, a później do Drezna.

W lutym pobyt w Paryżu, a w okresie marzec-październik w Dreźnie. W tym czasie odbywają się liczne spotkania z Krzywieckimi. W Październiku powrót do Warszawy, gdzie jest dyskutowany projekt organizacji Uniwersytetu Warszawskiego.

Komitet w skład którego wchodzi Tytus Chałubiński przedkłada władzom „Projekt Ustawy Uniwersytetu wraz z motywami, z polecenia JW. Dyrektora Głównego Prezydującego w Komisji Oświecenia Publicznego”. W czasie tym mieszka przy ul. Bielańskiej 604, w domu pp. Kanoniczek.

Prowadzi rozległą praktykę lekarską.

Nadmiar pełnionych obowiązków powoduje zmęczenie i chorobę. W końcu roku Chałubiński udaje się do Berlina do znakomitego klinicysty i kolegi, dra Traubego, który przepisuje mu dłuższa kurację i zmianę klimatu. W dalszej podróży towarzyszy mu Krzywicka, która prowadzi proces rozwodowy. Chałubiński rozpoczyna starania o unieważnienie małżeństwa z Anną Chalubińską.

Tytusa Chałubiński odwiedza Tuluzę, Castanet, Montauban, Celrmont-Ferrand, Marsylię, Bordeaux, Pornic, w Lyonie, Strasburg. Pani Krzywiecka otrzymuje rozwód.

W lipcu spotyka się w St Nazaire z Ignacym Baranowskim, który nakłania profesora do powrotu do Warszawy. Tytus wraca do Warszawy i w związku z propozycją Wydziału Lekarskiego Szkoły Głównej stworzenia dodatkowej kliniki terapeutycznej składa memoriał „Zdanie profesora kliniki terapeutycznej w kwestii rozszerzenia zakresu czynności klinicznych dla studentów Wydziału Lekarskiego.

Po unieważnieniu małżeństwa z Anna Leszczyńską, poślubia Antoninę z Wildów Krzywiecką. Tytus podróżuje do Niemiec i Austrii. Wakacje spędza w Wiedniu i Hall. Minister Oświaty mianuje Chałubińskiego p.o. prof. zwyczajnego Uniwersytetu Warszawskiego z prawem wykładania przez dwa lata w języku polskim.

Franciszek, najstarszy syn Tytusa kończy szkołę średnią. Chałubiński w towarzystwie córki Jadwigi odwozi go na praktykę ogrodniczą do Altony koło Hamburga. Z powodu wybuchu wojny prusko- francuskiej, wraca przez Berlin i Drezno. Lato spędza z córką w Ischl.

Władzie carskie usuwają Chałubińskiego z katedry uniwersyteckiej. Zostaje odznaczony krzyżem św. Anny. Lato spędza w Krynicy a także odwiedza Węgry, Austrię, Triest i Wenecję.

Podróżuje do Szwajcarii i Niemiec. Spotkanie z Kazimierzem Krzywieckim w Weimarze i ponowne nawiązanie przyjaznych stosunków.

20 lutego uroczyste pożegnanie profesora Chałubińskiego przez świat lekarski.

Uczta w Resursie Kupieckiej. Uchwalenie nagród jego imienia za najlepsze drukowane prace lekarskie. Chałubiński wyjeżdża z rodziną na pierwszy wakacyjny pobyt w Zakopanem. Aktywnie zwalcza epidemie cholery panującą we wsi. Rozpoczyna prace badawcze nad florą Tatr i Podhala.

Wakacyjny pobyt w Zakopanem. Wycieczka w Tatry w towarzystwie Sabały o orkiestry góralskiej. Udział w sprawach organizacyjnych „Galicyjskiego Towarzystwa Tatrzańskiego”, później Towarzystwa Tatrzańskiego. Tytusa Chałubiński publikuje pracę pod tytułem „Metody wynajdywania wskazań lekarskich, plan leczenia i jego wykonanie”.

Nominacja na członka honorowego „Towarzystwa Lekarskiego Płockiego”. Ukazuje się praca Chałubińskiego pod tytułe: Zimnica – Studium ze stanowiska praktycznego, Warszawa.

Ludwik Chałubiński, młodszy syn, udaje się na studia do Politechniki w Rydze. Studiuje chemię.

9 września, córka Jadwiga zaręcza się z Alfonsem Surzyckim.

17 września na 2 ogólnym posiedzeniu V Zjazdu Rosyjskich Przyrodników i Lekarzy w Warszawie Chałubiński wygłasza doniesienie pt: O pedagogicznym znaczeniu nauk przyrodniczych w humanitarnym wychowaniu.

Chałubiński staje się właścicielem pałacyku przy ul. Mokotowskiej 8.

22 marca zostaje wybrany na członka Komisji Balneologicznej Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego.

W „Pamiętniku Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego” R. 1877, T: LXXIII ukazuje się przedruk „O pedagogicznym znaczeniu nauk przyrodniczych w humanitarnym wychowaniu”.

27 maja Chałubiński powołany na członka honorowego „Towarzystwa Tatrzańskiego”

W „Pamiętniku Towarzystwa Tatrzańskiego” T: III, ukazuje się praca o mchach tatrzańskich „Spis mchów zebranych i oznaczonych z wycieczek w Tatry w r. 1876”. Wakacyjny pobyt w Zakopanem.

7 listopada umiera w Gorbersdorf Francieszek Chałubiński. Zakończenie prac adaptacyjnych i remontowych w domy przy ul. Mokotowskiej. 28 listopada ślub córki Jadwigi Chałubińskiej z Alfonsem Surzyckim.

22 stycznia w mieszkaniu Chałubińkiego odbyło się zebranie inaugurujące powstanie Kasy Pomocy dla osób pracujących na polu naukowym im. Dra Józefa Mianowskiego. Chałubiński rozpoczyna budowę własnego domu w Zakopanem.

Ukazuje się kontynuacja pracy z poprzedniego roku drukowanej w „Pamiętniku Towarzystwa Tatrzańskiego” pt Spis mchów zebranych i oznaczonych w wycieczek w Tatry w roku 1876 i 1877. T. IV. Na łamach „Niwy” Chałubiński ogłasza słynne „Sześć dni w Tatrach. Wycieczka bez programu.

8 września urodziła się Maria Ludwika Surzycka, pierwsza wnuczka.

Działalność w Komitecie dla opracowania kodeksu etyki zawodowej. Rozległa praktyka i prace społeczne nadwyrężają siły Chałubińskiego. Narzeka na zły stan zdrowia. Chałubiński mianowany honorowym członkiem Towarzystwa Lekarskiego Serbskiego.

12 lipca zatwierdzenie statutu Kasy Pomocy im. Dra Med. J. Mianowskiego. Chałubiński zostaje mianowany jej prezesem.

7 października zespół byłych pracowników i uczniów Szkoły Głównej zakłada pismo przyrodnicze „Wszechświat”. Chałubiński jest współwłaścicielem i współredaktorem pisma. Ukazuje się w druku „Kantata na cześć profesora Chałubińskiego, Kraków, Druk „Czasu”.

18 stycznia, urodziny drugiej wnuczki Anny Surzyckiej.

Chałubiński rozwija żywą działalność nad podniesieniem ekonomicznym i kulturalnym Zakopanego i Podhala. W Pamiętniku Fizjograficznym ukazuje się jego praca Grimmiea Tatremses, ex autopia descriptis et adumbravit. T. II. Praca wychodzi też w osobnej odbitce.

16 lutego Chałubiński sporządza w Warszawie pierwszą wersję testamentu pt. Ostatnia moja wola.

1 maja następuje otwarcie w Zakopanem szkoły robót kobiecych, założonej dzięki staraniom Modrzejewskiej i Chałubińskiego. Tytus Chałubiński zostaje współredaktorem „Pamiętnika Fizjograficznego”. Anonimowy pacjent składa legat na rzecz dzieci Tytusa Chałubińskiego.

Chałubiński ulega pierwszemu atakowi paraliżu twarzy. Syn Ludwik kończy studia na Politechnice w Rydze. W Gazecie Lekarskiej ukazuje się artykuł pt. O cholerze ze stanowiska praktycznego.

Pogorszenie stanu zdrowia. 10 października „z powodu nadwątlonego zdrowia” Tytus Chałubiński ustępuje ze stanowiska prezesa Kasy im Mianowskiego.

Chałubiński kontynuuje badania fizjograficzne Tatr, pracuje nad nazewnictwem górskim. Wydaje na łamach „Pamiętnika Fizjograficznego” T. VI, Enumerratio muscorum frondosorum Tatrensium huscuque cognitorum z mapą Tatr w skali 1:150 000. Praca ukazuje się również w osobnej odbitce. Bierze żywy udział w pracach Towarzystwa Tatrzańskiego.

W lutym, Tytus Chałubiński zapada ciężko na zdrowiu. Przenosi się na stały pobyt do Zakopanego. Ostatnia wielka wyprawa górska w Rohacze, w czasie której Chałubiński zasłabł nagle i nie mógł już o własnych siłach wrócić do Zakopanego. Odtąd zaprzestaje wycieczek w góry.

Porusza się z trudem o lasce lub jeździ na specjalnym wózku. Zostaje pod stałą opieką dra Baranowskiego i Kazimierza Krzywieckiego, juniora. Ostatni wyjazd do Petersburga do córki Jadwigi. Liczne odwiedziny przyjaciół i znajomych.

2 kwietnia Chałubiński mianowany członkiem honorowym Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego.

8 kwietnia pisze w Zakopanem, drugi testament. „Własnoręczny testament Tytusa Chałubińskiego. Listy dyktuje żonie lub synowi. Paderewski po raz ostatni gra przy łożu umierającego przyjaciela. 4 listopada umiera w otoczeniu najbliższych przyjaciół i rodziny. Zostaje pochowany u stóp umiłowanych gór.