NATURA I KULTURA: MUZEUM, KTÓRE CHRONI
Wystawa fotografii z archiwum Muzeum Tatrzańskiego
Partnerzy: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego,
Sondrio Festival – Mostra internazionale dei documentari sui parchi
W najbliższy piątek, 17 listopada, w ramach festiwalu Sondrio Festival – Mostra internazionale dei documentari sui parchi w miejscowości Sondrio w północnych Włoszech odbędzie się wernisaż wystawy fotografii z archiwum Muzeum Tatrzańskiego pt. Natura i kultura: Muzeum, które chroni.
Projekt pt. Natura i kultura: muzeum, które chroni pokazuje przyrodę tatrzańską i krajobraz górski oddziałujący na życie człowieka. Specyficzna kultura ludów góralskich, życie w bliskości z naturą i nasilająca się działalność turystyczna z drugiej strony są punktem wyjścia do zastanowienia się nad potencjałem terenów górskich oraz nad tworzeniem zrównoważonej relacji człowieka z naturą. Organizowane przez Muzeum Tatrzańskie wydarzenie rzuca nowe światło na sytuację środowiskową Tatr, zwracając uwagę zwłaszcza na zagrożenia, z którymi mierzy się przyroda.
Prezentowana wystawa składa się z trzech części. Pierwszą z nich jest natura i przyroda, które tworzą idealny krajobraz górski. Wybrane fotografie zgromadzone przez Muzeum Tatrzańskie prezentują piękno i majestat Tatr w różnych porach roku, podkreślając ukształtowanie terenu oraz zróżnicowane zasoby naturalne najwyższych polskich gór.
W drugiej części wystawy pojawia się człowiek, który rozpoczyna eksplorację gór oraz korzysta z walorów, które oferują. Fotografie prezentują jedne z pierwszych wypraw taternickich
i narciarskich, początki ratownictwa górskiego, ale także pasterstwo uprawiane przez górali od wieków. Działalność człowieka buduje kulturę, która jest myślą przewodnią trzeciej części wystawy. Kultura i folklor górali podhalańskich, tradycje, obyczaje, sztuka to elementy cywilizacji, które wraz z rozwojem świadomości ludzkiej nabierają wartości. Rozwój urbanizacji i infrastruktury trwale zmienia krajobraz górski.
Problematyka poruszona na prezentowanej wystawie uświadamia o roli, jaką odgrywa muzeum przede wszystkim w procesie dokumentacji dziedzictwa, podkreślając tym samym walory regionu uznawane od dawna za wyjątkowe. Jednocześnie prowokuje do refleksji nad zmianami, które niesie za sobą cywilizacja. Wybór fotografii zestawionych na wystawie ukazuje również muzeum jako instytucję, która edukuje w zakresie wartości i potencjału przyrody a w ten sposób przyczynia się wpływu na świadomość rangi ochrony terenów górskich. Muzeum stoi na straży ochrony natury i kultury poprzez zabezpieczanie pamięci.
Uzupełnieniem wystawy fotografii zdjęć archiwalnych jest wystawa plenerowa współczesnych fotografii. Odnosi się ona do wszystkich aspektów poruszanych na wystawie głównej prezentując nieprzemijalność piękna krajobrazu Tatr, ciągłość tradycji i kultury góralskiej oraz aktualne wciąż zainteresowanie aktywnościami górskimi.
Przedsięwzięcie jest realizowane we współpracy z władzami miasteczka górskiego Sondrio w regionie Lombardia we Włoszech oraz w ramach wydarzeń towarzyszących Międzynarodowemu Festiwalowi Filmów Górskich Sondrio Festival.
Realizacja projektu: Muzeum Tatrzańskie – Zakopane
przy wsparciu Małopolski
Kuratorzy wystawy: Emilia Pomiankiewicz-Wagner, Dominika Wolska
Montaż i wsparcie wykonawcze: Ryszard Trzepaczka, Sławomir Szostak
Opracowanie graficzne: Aleksandra Michalska
Weryfikacja edycji włoskiej: Aldo Audisio
Koordynatorzy edycji włoskiej: Marcella Fratta (Prezydent Associazione Mostra Internazionale dei Documentari sui Parchi), Simona Nava (Dyrektor Sondrio Festival) i Sara Moroni (obsługa wydarzeń gminy Sondrio)
NATURA E CULTURA: IL MUSEO CHE PROTEGGE
mostra di fotografie della Fototeca del Muzeum Tatrzańskie / Museo dei Monti Tatra – Zakopane (Polonia)
con il sostegno della Regione Małopolska
in collaborazione con Sondrio Festival – Mostra internazionale dei documentari sui parchi
Natura e paesaggio montuoso, l’uomo e l’esplorazione delle terre alte, gli aspetti culturali e le espressioni folkloriche delle popolazioni locali sono i temi trattati dall’esposizione. In tali espressioni si evidenzia il ruolo del museo nel processo di documentazione del patrimonio culturale. Il progetto è, nel contempo, una riflessione che analizza le potenzialità delle zone di montagna alla luce di un rapporto sostenibile tra uomo e natura. Da un lato si plasma la cultura specifica delle popolazioni locali, basata sul vivere in armonia con l’ambiente, dall’altro cresce vorticosamente l’attività turistica. In tale modo, evidenziando le tipicità della regione, apprezzate da molto tempo vengono lanciate riflessioni sui cambiamenti portati dalla civilizzazione nell’area del parco nazionale e nelle aree attigue. Le fotografie selezionate presentano anche il museo come istituzione educativa con ruolo centrale in materia, evidenziandone il valore e il potenziale. Ne consegue che la missione museale ha un impatto sulla consapevolezza e sull’importanza della protezione delle terre alte della regione. L’istituzione, quindi, tutela la natura e la cultura tramite la difesa e la conservazione della memoria.
La mostra è articolata in tre sezioni.
La prima è dedicata alla natura che plasma il paesaggio montuoso. Qui le fotografie selezionate presentano la bellezza e la maestà della catena, nelle diverse stagioni sottolineando la diversità del territorio e le differenze delle risorse ambientali delle più alte montagne polacche.
La seconda è incentrata sull’uomo, che inizia l’esplorazione e si avvale delle opportunità offerte. Le immagini presentano le prime escursioni degli alpinisti e le discese dei primi sciatori, ma anche gli inizi del soccorso alpino. Inoltre, le fotografie volgono uno sguardo alla pastorizia, da secoli elemento determinante della vita quotidiana.
La terza apre alla cultura e al folclore delle popolazioni locali; le tradizioni, le abitudini e l’arte sono i componenti di questa civilizzazione e acquistano valore insieme con l’aumento della coscienza umana. Mentre, lo sviluppo dell’urbanizzazione e delle infrastrutture cambia in modo durevole il paesaggio delle montagne.
Le fotografie selezionate e presentate nell’ esposizione sono opera di due importanti fotografi dei Monti Tatra e di Zakopane: Henryk Poddębski (1890-1945) e Józef Oppenheim (1887-1937). Tutti gli scatti risalgono sono dell’inizio Novecento.
Realizzazione del progetto: Muzeum Tatrzańskie – Zakopane
con il sostegno della Regione Małopolska
Curatori della mostra: Emilia Pomiankiewicz-Wagner e Dominika Wolska
Montaggio e supporto esecutivo: Ryszard Trzepaczka, Sławomir Szostak
Elaborazione grafica di mostra: Aleksandra Michalska
Revisione all’edizione italiana: Aldo Audisio
Coordinatori dell’edizione italiana: Marcella Fratta Presidente Assomidop, Simona Nava Direttore Sondrio Festival e Sara Moroni Servizio Eventi Comune di Sondrio
