Willa Koliba. Muzeum Stylu Zakopiańskiego

Cennik:

EKSPOZYCJA STAŁA I CZASOWA
bilet normalny 22 zł
bilet ulgowy 11 zł

EKSPOZYCJA STAŁA
bilet normalny 20 zł
bilet ulgowy 10 zł

EKSPOZYCJA CZASOWA
bilet normalny 5 zł
bilet ulgowy 2 zł

KARTA DUŻEJ RODZINY
bilet na wystawy dostępne w filii dla 1 osoby 9 zł

BILET CAŁODZIENNY ŁĄCZONY DO WSZYSTKICH OTWARTYCH FILII
bilet normalny 49 zł
bilet ulgowy 24 zł

BILET TYGODNIOWY ŁĄCZONY DO WSZYSTKICH OTWARTYCH FILII
bilet normalny 65 zł
bilet ulgowy 32 zł

GRUPOWY
min. 15 os., wszystkie wystawy dostępne w filii, na każde 15 os. 1 opiekun gratis
bilet za 1 os. 10 zł

AUDIOPRZEWODNIK 5 zł

OPROWADZANIE 40 zł

MIESZKAŃCY GMIN: Biały Dunajec, Bukowina Tatrzańska, Czarny Dunajec, Kościelisko, Nowy Targ, Miasto Nowy Targ, Miasto Zakopane, Poronin i Szaflary
bilet 1 zł

Wstęp wolny w każdą niedzielę

Godziny otwarcia:

poniedziałek, środa, czwartek, niedziela: 9:00 – 17:00
wtorek: nieczynne
piątek, sobota: 11:00 – 19:00

Ostatnie wejście – pół godziny przed zamknięciem filii

Adres:

ul. Kościeliska 18
34-500 Zakopane

Telefon: +48 18 20 136 02
koliba@muzeumtatrzanskie.pl

Wystawy:

Czarno-biała fotografia Stanisław Ignacy Witkiewicz, Stanisław Witkiewicz w swojej pracowni w Zakopanem, ok. 1900

ŚWIATŁO I CIEŃ. Dziedzictwo rodziny Witkiewiczów.

Data otwarcia: 08/02/2024
Data zamknięcia: 30/04/2024
willa Koliba

Willa Koliba – pierwszy dom w stylu zakopiańskim wybudowany według projektu Stanisława Witkiewicza – położona jest przy ulicy Kościeliskiej, najstarszej ulicy Zakopanego, gdzie co krok spotykamy zabytkowe domy i zagrody góralskie. To otoczenie łatwiej pozwala zrozumieć ideę Stanisława Witkiewicza.

Gdy w Zakopanem w drugiej połowie XIX wieku zaczęła się pojawiać, tak jak w wielu uzdrowiskach krajowych, architektura w stylu szwajcarskim czy tyrolskim, stało się dla Witkiewicza jasne, że aby uchronić Podhale od obcych stylowo budowli, należy stworzyć styl wyrosły z zastanej sztuki budowania. Batalię o styl toczył Witkiewicz na łamach prasy. W swoich reportażach i artykułach nawoływał do wykorzystywania motywów miejscowych we wznoszonych przez „panów” i „gości” willach.

W tym czasie rozmiłowany w góralszczyźnie kolekcjoner Zygmunt Gnatowski, ziemianin z Jakimówki na Ukrainie, zapragnął wybudować sobie dom letni w Zakopanem. Początkowo miała to być góralska chałupa. Witkiewiczowi udało się jednak namówić Gnatowskiego, aby wybudował willę w stylu zakopiańskim. Kolibę (nazwa koleba oznacza rodzaj szałasu pasterskiego) budowali w latach 1892/93 miejscowi budarze. Jej wnętrze było również stylowo wyposażone w meble i sprzęty, a także specjalnie zaprojektowane piece kaflowe, karnisze, zasłony, a nawet drobne przedmioty kowalskie, jak klamki i wykładki zamków.

Pierwotnie Koliba wyglądała inaczej niż dzisiaj – w 1901 r. Gnatowski dobudował od strony zachodniej potężne skrzydło, które przekształciło zamysł Witkiewicza przez zmianę bryły budynku. Zygmunt Gnatowski zmarł w roku 1906 w rodzinnej Jakimówce. Nie pozostawił spadkobierców i Koliba została sprzedana. Kolekcja etnograficzna – którą Gnatowski umieścił w tzw. góralskiej izbie Koliby – zgodnie z jego ostatnią wolą, znalazła się w Muzeum Tatrzańskim.
Kolejni właściciele, zmieniający się kilkakrotnie, nie doceniali wartości tego obiektu i nie dbali o jego stan. W roku 1935 dom został kupiony na licytacji przez Kolejowe Przysposobienie Wojskowe. Nowy właściciel kupił willę z zamiarem urządzenia w niej domu wypoczynkowego. W trakcie prac remontowych i adaptacyjnych rozebrano większość zabytkowych pieców, zmieniono stylowe unikatowe podłogi, także wystrój elewacji, a we wnętrzu pojawiły się motywy charakterystyczne dla art deco.

W czasie okupacji willa była siedzibą Hitlerjugend i przetrwała ten okres bez zniszczeń. Po wojnie była kolejno domem wypoczynkowym a później, do grudnia 1981 r., domem dziecka. W roku 1984 Muzeum Tatrzańskie wykonało remont zabezpieczający opuszczonego domu, a w roku 1987 przystąpiło do remontu konserwatorskiego, następnie do urządzania wnętrz willi. Sto lat bez mała po wybudowaniu „Koliby” w grudniu 1993 r. otwarto w niej Muzeum Stylu Zakopiańskiego. Muzealne wnętrza aranżował Władysław Hasior.

W pięciu pokojach najstarszej części urządzono, zgodnie z ich pierwotnymi funkcjami, jadalnię, salon i sypialnię na parterze oraz pokój Gnatowskiego i pokój służącego na piętrze.

Etnograficzna kolekcja Zygmunta Gnatowskiego wróciła na swoje miejsce w „izbie góralskiej”. Wszystkie pozostałe meble, sprzęty i drobiazgi rzemiosła artystycznego w stylu zakopiańskim pochodzą z okresu jego największego rozkwitu na przełomie XIX i XX w. Były w tym czasie wykonane według projektów Stanisława Witkiewicza, Wojciecha Brzegi, ucznia i najbliższego współpracownika artysty, wreszcie Stanisława Barabasza, od 1901 roku dyrektora zakopiańskiej Szkoły Przemysłu Drzewnego, który wprowadził styl zakopiański do szkolnych warsztatów. Natomiast pokój służącego został dla porównania wyposażony w meble projektowane przez Franciszka Neużila, pierwszego dyrektora tej szkoły. To właśnie Neużil jako pierwszy wprowadził termin „styl zakopiański” i określał nim projektowane przez siebie meble, zdobione podhalańskim ornamentem. Jednak Witkiewicz ostro krytykował tę działalność Neużila, zarzucając mu przede wszystkim niezrozumienie istoty góralskiego stylu i powierzchowne, artystycznie nieudane, zastosowanie i przetworzenie ludowej ornamentyki.

Muzeum Stylu Zakopiańskiego jest jedynym w Polsce miejscem, gdzie można poznać historię i dokonania pierwszej teoretycznie opracowanej i praktycznie realizowanej koncepcji polskiego stylu narodowego, opartego na budownictwie i zdobnictwie górali podhalańskich.

Koliba otwiera krótką, bo zaledwie dwudziestoletnią historię stylu zakopiańskiego. Po Kolibie Witkiewicz zaprojektował jeszcze kilka drewnianych, utrzymanych w typie willi-pensjonatu zakopiańskich domów, w tym najpiękniejszy z nich dom „Pod Jedlami”. Projektował również meble, różne przedmioty codziennego użytku i część wyposażenia kościoła parafialnego p.w. Najświętszej Rodziny. Jego autorstwa jest projekt kaplicy p.w. Najświętszego Serca Jezusowego w Jaszczurówce, a według ostatnich już planów artysty, rysowanych w 1913 r., wybudowany został murowany gmach główny Muzeum Tatrzańskiego.

 

Po wizycie w Muzeum, znajdź nas na Facebooku i Instagramie. To szansa na dowiedzenie się o tym co aktualnie dzieje się w naszym Muzeum, poszerzenie wiedzy oraz obejrzenie ciekawych materiałów multimedialnych.

Wpisz szukane wyrażenie