KONSERWACJA UNIKATOWYCH STROJÓW Z KOLEKCJI MUZEUM TATRZAŃSKIEGO
fot. Czepek odświętny ze Spisza – tył – przed konserwacją
Bardzo miło nam poinformować, że Muzeum Tatrzańskie realizuje zadanie pn.:
Konserwacja elementów ubiorów ludowych z kolekcji Muzeum Tatrzańskiego.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.
Podjęte zadanie to pierwszy etap zaplanowanego na 3 lata programu rewaloryzacji uszkodzonych i osłabionych upływem czasu elementów unikatowej kolekcji dawnego stroju góralskiego, znajdujących się w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego, w celu przygotowania ich do planowanej przekrojowej wystawy stroju ludowego z terenów Podhala, Spiszu i Orawy oraz regionów przyległych.
Na rok 2018 wybrano do konserwacji 16 elementów stroju, pochodzących z kilku kolekcji. Ze względu na specyfikę i materiał podzielono je na 3 grupy, którymi zajmują się doświadczeni konserwatorzy tkanin: dwie konserwatorki tkanin z Krakowa: Jolanta Cetnarowicz-Bis, Karolina Sarkowicz-Szlęk oraz firma konserwatorska REWARS z Warszawy.
Obecnie pragniemy zaprezentować Państwu etapy prac konserwatorskich nad wybranymi eksponatami, wykonywanymi przez poszczególnych konserwatorów. Będzie to cykl kilku prezentacji.
Pani mgr Karolina Szlęk – absolwentka Uniwersytetu Jana Pawła II, pracująca obecnie w Pracowni Tkanin Zabytkowych na Wawelu, zajmuje się konserwacją nakryć głowy. Do konserwacji w 2018 r. wybrano: czapkę wełnianą podbitą baranim futrem (z Odrowąża – na Orawie, nabyta w 1927 r.) używaną do pracy zimą oraz odświętny czepek z białego adamaszku (z Czarnej Góry na Spiszu, nabyty w 1984 r.), zdobiony naszytymi czerwonymi jedwabnymi wstążkami i pomponikami.
Eksponaty są w słabym stanie, ze względu na silny stopień ich zużycia. Przede wszystkim są zabrudzone, osłabione, z licznymi uszkodzeniami mechanicznymi, biologicznymi i fotochemicznymi.
Celem konserwacji jest przywrócenie ich walorów estetycznych i ekspozycyjnych. Ogólna zasada, jaka będzie przyświecać konserwacji, ma na celu zachowanie wszystkich możliwych oryginalnych i dobrze zachowanych napraw (łaty, szwy, cery) tak, aby zachować charakter obiektów pierwotnie służących jako część ubioru codziennego użytku. Dlatego podstawowym zadaniem będzie oczyszczenie zabytków. W trakcie konserwacji usunięte zostaną najbardziej rażące uzupełnienia, które są szkodliwe dla ogólnego stanu zachowania tkaniny, a które po odczyszczeniu tkaniny będą jeszcze bardziej widoczne. Podczas konserwacji zabezpieczone zostaną wszystkie luźne nitki, uzupełnienia, hafty. Miejsca ubytków całkowitych zostaną uzupełnione specjalnie do tego przeznaczonym i odpowiednio dobranym materiałem dublażowym i zabezpieczone ściegami konserwatorskimi.
Oprac. Agata Nowakowska-Wolak
kierownik Działu Konserwacji Muzeum Tatrzańskiego
