„Chronimy wSPólne ENdemity (SPEN)”
Nowy projekt ochrony endemitów tatrzańskich skupia słowackich i polskich ekspertów. Uniwersytet Techniczny w Zwoleniu, we współpracy z polskimi i słowackimi partnerami, rozpoczyna realizację dwuletniego projektu „Chronimy wSPólne ENdemity (SPEN)”, mającego na celu ochronę rzadkich gatunków Tatr – kozicy i świstaka tatrzańskiego.
Projekt o łącznym budżecie prawie 880 000 euro finansowany jest ze środków programu Współpracy transgranicznej Interreg Polska-Słowacja na lata 2021-2027. Obejmuje pięć ważnych instytucji: Politechnikę w Zwoleniu jako partnera głównego, Tatrzański Park Narodowy, administrację Tatrzańskiego Parku Narodowego z siedzibą w Tatrzańskiej Łomnicy, administrację Parku Narodowego Niskie Tatry z siedzibą w Bańskiej Bystrzycy, Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem.
Celem projektu jest usprawnienie współpracy transgranicznej parków narodowych oraz przyczynienie się do ochrony różnorodności biologicznej poprzez zastosowanie nowoczesnych praktyk i technologii. Projekt dotyczy inwentaryzacji genetycznej, oceny stanu zdrowia i łączności populacji tych endemicznych gatunków.
Kluczowe działania projektowe obejmują:
- Stworzenie wspólnych biobanków w celu zachowania próbek biologicznych;
- Wdrożenie jednego systemu monitorowania i udostępniania danych;
- Wdrożenie badań genetycznych i zdrowotnych;
- Działalność edukacyjna dla profesjonalistów i ogółu społeczeństwa.
Projekt dostarczy istotnych informacji na temat erozji genetycznej długo izolowanych populacji kozic i świstaków oraz ryzyka hybrydyzacji z alpejskimi podgatunkami, co jest kluczowe dla długoterminowego przetrwania tych unikalnych tatrzańskich gatunków. Wyniki będą wdrożone do projektu transgranicznego programu ochrony kozicy i świstaka.
Projekt potrwa do 30 września 2027 roku, a jego częścią będą także ogólnodostępne wydarzenia edukacyjne, w tym warsztaty, seminaria oraz realizacja filmu dokumentalnego o znaczeniu ochrony bioróżnorodności Tatr – naturalnego dziedzictwa polsko-słowackiego pogranicza.
PLSK.01.02-IP.01-0002/24 pod tytułem „Chronimy wSPólne ENdemity (SPEN)”
