WYSTAWA “POLSKIE DAVOS”

Wystawa stanowi fragment zakopiańskich obchodów “Roku Karola Szymanowskiego”. Tworzą je koncerty muzyczne, wystawy, spektakle teatralne, pokazy filmowe. Wszystkie te wydarzenia wspólnie budują animowany przez Towarzystwo Muzyczne im. Karola Szymanowskiego projekt “Karol Szymanowski i klimatyczne Zakopane. Sztuka i medycyna.”

Wystawa umieszczona została w budynku, który niegdyś był leżakownią sanatorium “Warszawianka”. Leczono w nim gruźlicę, a jednym ze sposobów leczenia było wielogodzinne leżakowanie. Pracownia Władysława Hasiora, muzeum jego dzieł mocnym węzłem jest zatem z chorobą związane. “Polskie Davos” nie jest jednak opowieścią o historii medycyny, ani prezentacją sposobów zwalczania gruźlicy mimo tego, że wiele tu urządzeń medycznych, chirurgicznych narzędzi, fotografii pracujących lekarzy, obrazów i opisów sanatoryjnego życia. Wszystko to służy przypomnieniu, uobecnieniu, zobrazowaniu wiek trwającego wydarzenia, które prof. Wit M. Rzepecki nazwał “drugim, cichym Zakopanem”. Potykano się w nim z gruźlicą, chorobą będącą wówczas, kiedy istnieje uzdrowisko Zakopane (druga połowa XIX i pierwsza połowa XX wieku) wyzwaniem medycznym, społecznym, artystycznym. Bycie wobec choroby współformowało miejsce pod Tatrami, które dla trzech pokoleń Polaków było krainą, gdzie posługiwano się – jak to ujmuje Suzan Sontag – niechcianym paszportem choroby. Cierpienie, leczeni i leczący, sztuka medycyny, to wszystko razem jako źródło sztuki, także sztuki życia składa się na wydarzenie, które zwiemy “Uzdrowiskiem Zakopane”. Karol Szymanowski jest jego twarzą.

W pewnym, najbardziej oczywistym wymiarze wydarzenie przywoływane przez wystawę jest historyczne, skończone. Nie kultywuje się o nim pamięci, nie myśli jego znaczenia. Zawsze zresztą było nieco wstydliwe, w cieniu. Bieda istnienia nie najlepiej komponuje się z wakacjami, zabawą, słoneczna lekkością. To się kiepsko sprzedaje. Jednak było takie Zakopane. Wystawa “Polskie Davos” wpisana jest w galerię Hasiora. Idzie się na nią pośród jego dzieł i wychodzi z niej, zakamarkami, piwnicznościami w osobliwą aurę tworzoną przez sztukę wielkiego zakopiańskiego artysty. Ta sztuka staje się częścią ekspozycji, domyka ją, wyrywa z historycznego czasu, uaktualnia. W tej galerii nie sposób nie myśleć biedy istnienia. Ona jest, co znaczy trwa polskie Davos.