WYSTAWA CZASOWA – WYSTAWA KARYKATUR KAZIMIERZA SICHULSKIEGO Z KOLEKCJI STANISŁAWA KARPOWICZA
Muzeum Stylu Zakopiańskiego w willi Koliba
(filia Muzeum Tatrzańskiego)
Zakopane, ul Kościeliska 18
Muzeum Tatrzańskie zaprasza na wystawę karykatur Kazimierza Sichulskiego z kolekcji Stanisława Karpowicza, wykonanych w latach 1914-1916, przedstawiających wybitnych Polaków związanych ze środowiskiem zakopiańskim. Kolekcja prezentowana jest w całości po raz pierwszy od 1981 roku.
Kazimierz Sichulski (ur. w 1879 we Lwowie, zm. 1942 tamże) był absolwentem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz Szkoły Przemysłu Artystycznego w Wiedniu. Kształcił się pod kierunkiem wybitnych malarzy okresu Młodej Polski: Wyczółkowskiego, Mehoffera, Wyspiańskiego; odbył także Grand Tour po Europie. Jako nieodrodne dziecko swoich czasów z zapałem malował sceny rodzajowe z życia Huculszczyzny i Podhala, jednak szeroko rozpoznawalny i ceniony stał się z powodu swojego satyrycznego zacięcia i zdolności obserwacji, wyrażanej w formie karykatury.
Jako ilustrator bieżących wydarzeń – scenek obyczajowych z życia krakowskich kawiarni i ulicy – debiutował w 1902 roku na łamach pisma satyrycznego “Chochoł”. Następnie współpracował z “Liberum Veto” oraz dbał o plastyczną oprawę kabaretu Zielony Balonik, gdzie zasłynął jako błyskotliwy portrecista literatów i artystów. Już w 1904 opublikowano zbiór jego trzydziestu karykatur. Skupione wokół Jamy Michalikowej środowisko bohemy artystycznej Krakowa okresu Młodej Polski tworzyło doskonałe pole do obserwacji. Na potrzeby czasopism, kabaretu i towarzyskiej uciechy (czasem o zabarwieniu skandalizującym), Sichulski rysował pisarzy, malarzy i aktorów – najczęściej Ludwika Solskiego, późniejszego pomysłodawcę prezentowanej kolekcji karykatur. W 1908 roku Sichulski przeprowadził się do rodzinnego Lwowa, gdzie zasłynął karykaturami 34 posłów Sejmu Krajowego (1910).
W 1914 roku, na skutek rozpoczęcia działań wojennych – jak wielu innych przedstawicieli polskiej elity intelektualnej – Sichulski wyjechał do Zakopanego. Zamieszkał w należącym do Stanisława Karpowicza hotelu Sport przy Krupówkach. Według relacji Ludwika Solskiego, po obowiązującej w mieście godzinie policyjnej, w bocznej salce przylegającej do hotelu popularnej restauracji Przełęcz, odbywały się tajne spotkania, podczas których wybitne osobistości przebywające wówczas (z wyboru bądź z konieczności) w Zakopanem, rozmawiały o przyszłych losach ojczyzny.
Dzięki pomysłowi Solskiego, by uwiecznić gości tych wieczorów, będący w kiepskiej sytuacji finansowej Sichulski, znalazł w domu wczasowym u “gazdy Karpia” wikt i opierunek. Tak właśnie w Przełęczy miało dojść do założenia sławnego “gabinetu karykatur”.
Powstały w latach 1914-1916 zbiór, obejmuje 50 zbliżonych pod względem wymiarów, barwnych kartonów (wraz z portretem Józefa Piłsudskiego i karykaturą niezidentyfikowanych “dwóch mężczyzn z choinką”, prawdopodobnie niewchodzących pierwotnie w skład kolekcji). Na dole ekspozycji z łatwością rozpoznają Państwo znanych aktorów, malarzy i pisarzy polskich, a wśród nich twórcę stylu zakopiańskiego – Stanisława Witkiewicza. Na górze zobaczyć można hojnego mecenasa kolekcji jako “Karpia po polsku”, cztery karykatury w formie ogromnych kart do gry, a przede wszystkim polityków różnych opcji i żołnierzy tworzonych na terenie Podhala i samego Zakopanego Legionów Piłsudskiego (także Sichulski w czasie I wojny światowej walczył w szeregach Legionów Polskich, co w jego twórczości zaowocowało kolejnymi portretami).
Muzeum Tatrzańskie zakupiło zbiór karykatur w 1975 roku od Adama Karpowicza, syna Stanisława Karpowicza.
