Film „Andrzej Gombos, rzeźbiarz ludowy z Jurgowa – w stulecie urodzin” (S. Plucińska i K. Kamiński, 2021)
W 2021 roku obchodzimy 100. rocznicę urodzin Andrzeja Gombosa – twórcy ludowego, rzeźbiarza, snycerza i stolarza. Urodził się 11 września 1921 roku w Jurgowie na Spiszu i tam przez całe życie tworzył, ale przede wszystkim swoją wiedzą i pasją dzielił się z innymi. Założył w Jurgowie dwie szkółki rzeźbiarskie, w których szkolił miejscową młodzież oraz swoje dwie córki. Kilku jego uczniów nadal prowadzi pracownie rzeźbiarskie wytwarzając drewniane przedmioty.
Andrzej Gombos, poza zdobionymi meblami czy przedmiotami codziennego użytku jak łyżniki, solniczki, czerpaki, wykonywał rzeźbę figuralną o tematyce zarówno sakralnej (Chrystus Frasobliwy, Pieta, św. Florian), jak i zbójnickiej, a także obyczajowo-wiejskiej. W swoich pracach nie bał się pokazywać naturalnych cech drewna, ale i wydawać by się mogło defektów jak sęki czy różnobarwne fragmenty. Wykorzystywał je niejednokrotnie jako motywy ozdobne, czego przykładem jest głowa Chrystusa cierniem ukoronowanego. Jedną z nielicznych monumentalnych prac jest dwumetrowy ul przedstawiający postać św. Ambrożego, z którego powstaniem wiąże się niezwykła, ale i smutna historia.
Artysta był uczestnikiem konkursów i wystaw w kraju i za granicą. W 1977 roku wystawę „Andrzej Gombos z Jurgowa i jego uczniowie” zorganizowało Muzeum Tatrzańskie, które jest posiadaczem prawie trzydziestu jego prac oraz pokaźniej kolekcji rzeźb ludowych jego uczniów. Za swoją działalność Gombos otrzymał nagrody, wyróżnienia oraz odznaczenia, a w 1983 roku został uhonorowany nagrodą Oskara Kolberga za całokształt twórczości.
Był skromnym, cierpliwym i niezwykle życzliwym człowiekiem, w pełni oddanym swojej rodzinie i twórczości, ale i miejscowości, w której do końca życia mieszkał i tworzył. Zmarł 8 lutego 2007 roku, a pamięć o nim żyje nie tylko w pozostawionych dziełach, ale i w nadal tworzących w drewnie jego uczniach.
O życiu i twórczości artysty opowiada film „Andrzej Gombos, rzeźbiarz ludowy z Jurgowa – w stulecie urodzin” (2021) wg. scenariusza Sylwii Plucińskiej z Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem i w realizacji Krzysztofa Kamińskiego, na który serdecznie zapraszamy.