Co nowego w muzeum?

23/06/2018 (sobota) zapraszamy do Muzeum Stylu Zakopiańskiego w willi Koliba od godziny 11:00.

Willa Koliba jest czynna w sobotę i niedzielę (23 i 24 czerwca 2018) po raz ostatni przed remontem.

W ramach Funduszy Europejskich Muzeum Tatrzańskie realizuje projekt dofinansowany z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 „Rewaloryzacja i modernizacja zabytkowych, drewnianych budynków Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem dla zachowania i prezentacji unikatowego dziedzictwa kulturowego Podhala”

Styl zakopiański, był ewenementem w sztuce polskiej, był bowiem pierwszym polskim stylem narodowym, który rozwinął się w architekturze i sztuce użytkowej na przełomie XIX i XX wieku nie tylko w Zakopanem i na Podhalu, ale także w wielu miejscowościach ziem polskich, m.in. w Wiśle, Nałęczowie, Łańcuchowie, Aninie, Warszawie, Lwowie, a nawet w Syłgudyszkach na Litwie. Był to ruch artystyczno-patriotyczny przypominający światu, że chociaż Polski nie ma na mapie Europy, to Polacy mają swoją sztukę narodową. Zapoczątkował on również zainteresowanie polskim budownictwem ludowym, dając początki polskiej architektury regionalnej.

Willa Koliba to pierwszy dom w stylu zakopiańskim zaprojektowany przez Stanisława Witkiewicza w latach 1891/1892. Początkowo miała to być góralska chałupa. Witkiewiczowi udało się jednak namówić Gnatowskiego, aby wybudował willę w stylu zakopiańskim. Kolibę (nazwa koleba oznacza rodzaj szałasu pasterskiego) budowali w latach 1892/93 miejscowi budarze. Jej wnętrze było również stylowo wyposażone w meble i sprzęty, a także specjalnie zaprojektowane piece kaflowe, karnisze, zasłony, a nawet drobne przedmioty kowalskie, jak klamki i wykładki zamków.

W roku 1984 Muzeum Tatrzańskie wykonało remont zabezpieczający opuszczonego domu, a w roku 1987 przystąpiło do remontu konserwatorskiego, następnie do urządzania wnętrz willi. Sto lat bez mała po wybudowaniu „Koliby” w grudniu 1993 r. otwarto w niej Muzeum Stylu Zakopiańskiego. Muzealne wnętrza aranżował Władysław Hasior.

W pięciu pokojach najstarszej części urządzono, zgodnie z ich pierwotnymi funkcjami, jadalnię, salon i sypialnię na parterze oraz pokój Gnatowskiego i pokój służącego na piętrze.

Etnograficzna kolekcja Zygmunta Gnatowskiego wróciła na swoje miejsce w „izbie góralskiej”. Wszystkie pozostałe meble, sprzęty i drobiazgi rzemiosła artystycznego w stylu zakopiańskim pochodzą z okresu jego największego rozkwitu na przełomie XIX i XX w. Były w tym czasie wykonane według projektów Stanisława Witkiewicza, Wojciecha Brzegi, ucznia i najbliższego współpracownika artysty, wreszcie Stanisława Barabasza, od 1901 roku dyrektora zakopiańskiej Szkoły Przemysłu Drzewnego, który wprowadził styl zakopiański do szkolnych warsztatów. Natomiast pokój służącego został dla porównania wyposażony w meble projektowane przez Franciszka Neużila, pierwszego dyrektora tej szkoły. To właśnie Neużil jako pierwszy wprowadził termin „styl zakopiański” i określał nim projektowane przez siebie meble, zdobione podhalańskim ornamentem. Jednak Witkiewicz ostro krytykował tę działalność Neużila, zarzucając mu przede wszystkim niezrozumienie istoty góralskiego stylu i powierzchowne, artystycznie nieudane, zastosowanie i przetworzenie ludowej ornamentyki.

Muzeum Stylu Zakopiańskiego jest jedynym w Polsce miejscem, gdzie można poznać historię i dokonania pierwszej teoretycznie opracowanej i praktycznie realizowanej koncepcji polskiego stylu narodowego, opartego na budownictwie i zdobnictwie górali podhalańskich.