Wystawa Uczennice Jenerałowej Zamoyskiej
„Służyć Bogu – służąc Ojczyźnie, służyć Ojczyźnie – służąc Bogu”, brzmiało motto Szkoły Domowej Pracy Kobiet. Była to pierwsza szkoła o charakterze gospodarczym na ziemiach polskich. Została założona w 1882 r. przez Jadwigę Zamoyską.
Uczennice szkoły zwano „Cepculkami”. Określenie to pochodziło od obowiązku noszenia białych czepków na głowach. Zamoyska dążyła do tego, aby szkoła uczyła dziewczęta nie tylko prac ręcznych, ale także kształtowała ich charaktery. Początkowo oferta edukacyjna była skierowana do dziewcząt wiejskich, lecz z czasem przyjmowano też uczennice z miast i stanu szlacheckiego. Nauka trwała rok. Oprócz przedmiotów praktycznych, jak pranie, sprzątanie, obsługa przy stole, gotowanie, szycie, program nauczania obejmował również naukę śpiewu, geografii i historii Polski oraz religii.
W szkole panowały surowe zasady. Zabraniano drogich sukien, kolorowych strojów i klejnotów. Uczennicom nie wolno było bez pozwolenia zmieniać godzin wstawania i udawania się na spoczynek, odwiedzać koleżanek w ich pokojach ani przyjmować gości. Zabronione było również korzystanie z cudzych rzeczy, rozdawanie podarunków oraz udzielanie jałmużny.
Początkowo szkoła mieściła się w Kórniku (była znana wówczas jako Zakład Kórnicki). Władze pruskie niechętnie patrzyły jednak na jej działalność, co doprowadziło w 1886 r. do przeniesienia placówki do zaboru austriackiego. Szkoła funkcjonowała w Starej Lubowli na Słowacji, potem w Kalwarii, a następnie w Zakopanem i Kuźnicach.
Kurator wystawy:
Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
Przygotowanie materiałów archiwalnych i koloryzacja zdjęć:
Rafał Jabłoński-Zelek
Projekt graficzny:
Aleksandra Michalska
Prezentowane na wystawie fotografie pochodzą ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem.
Wystawa została otwarta podczas ogólnopolskiej konferencji naukowej „Zamoyski! Nie zasypiaj sprawy” – działalność hrabiego Władysława Zamoyskiego dla Polski.
Wystawę można oglądać w Kuźnicach w Zespole Dworsko-Parkowym im. Hrabiego Władysława Zamoyskiego (obok spichlerza) do 31 grudnia 2024 r.